Monday, October 27, 2014

ENGVANGIN NGE PUITHIAM HNENAH KHER SUAL PUAN A TUL? (29.06.2014)

- Fr. John Zosiama SDB

Katholik ringtute chu sual ngaihdam nan Inremlehna Sakramen (confession)-ah kalin Puithiam hnenah sual kan puang thin a. Hei hi Kohhran dangte pawhin Katholik rinna hriathiam har an tihna lai tak pakhat a ni a, keimahni Katholik zingah pawh pawm harsa ti kan awm nual zel bawk. Hemi chungchangah hian a hmasa bera kan hriat tur chu Confession-a Puithiamte kal tlanga sual ngaihdamna kan chan hi Kohhran siam chawp ni lovin Isuan Apostolte hnena thuneihna a pêk Kohhranin a dawn leh a chhunzawmna kal zêl, kan chhandamna atana pawimawh Sakramen pakhat zawk a ni. 

He khawvela a lên laiin Isuan sual ngaihdam rawngbawlna hna a thawk a, mi sual tam tak a ngaidam thin. “I sualte ngaihdam a ni ta” (Lk 7:48; Mk 2:50) tiin mi tam tak a tidam a, thlamuang takin a kal tir. Uirê thiam loh chantir tuma an rawn hruai hnenah pawh, “Kal la, tun hnu-ah tisual leh tawh suh” (Jn 8:11) tiin a ngaidam. Amah ngeiin sual ngaihdam theihna leh thuneihna a neih thu chiang takin a sawi bawk: “Mihring Fapa hian he khawvelah sual ngaihdam theihna a nei….” (Mk 2:10; Mt 9:6) tiin. Chu thuneihna chu Apostolte hnenah vâna a lâwn hmain tihian a hlân chhâwng: “Thlarau Thianghlim nei rawh u; tu sual pawh in ngaihdam apiang ngaihdam a ni ang; tu sual pawh in ngaihdam loh apiang ngaihdam loh a ni ang,” (Jn 20:22-23) tiin. Tin, Petera hnenah leh Apostolte hnenah, “Lei chungah engpawh in phuar apiang, vânah phuar a ni ang a; lei chungah engpawh in phelh apiang, vânah phelh a ni ang” (Mt 16:19; 18:18) tiin thuneihna a pe bawk a ni.

Chu thuneihna Isua hnên atanga Apostolten an dawn chu Kohhran hruaitu Bishop leh Puithiamte hnenah an hlân chhâwng ve leh a. Hetiang hian sual ngaihdam rawngbawlna Isuan bul a lo tan tawh chu a Kohhran thianghlim hmangin khawvel tawp thlenga chhunzawm zel a duh a ni. Tichuan, Apostolte nena inthlunzawm tlat Isua Krista din ngei Katholik Kohhran thianghlimah chuan chu sual ngaihdam rawngbawlna chu Bishop leh Puithiamte kal tlangin chhunzawm zel a ni. Hei hi Isua thupek leh zirtirna Baibul atanga kan hmuh ngei a ni a, mi thenkhatin hrethiam lovin sawisel thin mah se Kohhran chuan Krista thupek leh zirtirna Apostolte atanga a dawn chu ngai pawimawhin a chhawm nung reng zawk a ni. 

Mi thenkhat ngaihdan angin sual puanna-a kal kher lo hian mahni pawhin Pathian hnenah ngaihdam dîlin kan tawngtai thei ngei mai. Mahse engtiang chiahin nge ngaihdam kan nih a, kan sual avang khan eng pawi nge kan khawih a, tun hnu-ah sual pum pelh nan engtia hmalâk tur nge etc. tih te thil tam tak kan rilruah chiang lo a awm nuaih thei. Chuvangin, Krista’n sual ngaihdam theihna leh thuneihna Apostolte hnena a pêk rochuntu ngei Puithiamte hnena sual puan chu a famkimin rilru a dam thlap a, hei hi Krista thupek kan zawmna leh Katholik rinna vuantu kan nih anga kan tihtur ngei zawk a ni.

Hei bakah sual ngaihdam nana Confession-a kal a pawimawhna leh a that bikna chhan te chu hetiang hian a sawi belh theih:
1) Mahni duh dan leh rilrem zâwng ang mai mai ni lovin Krista duh dan leh zirtirna ang ngei zawkin sual ngaihdamna kan chang.
2)Kan sualte avang hian keimahni mimal chungah chauh pawi kan khawih lova Pathian leh kan vêngte chungah pawi kan khawih tel thin. Confession-ah Krista aiawh leh Kohhran aiawha thu Puithiam kan nei a, a hnenah ngaihdam dilin heng kan sual zawng zawngte hi Krista hmingin a lo ngaidam thei. 
3) Confession-ah chuan mahni inphah hniamin, inngaihtlawmna thinlung tak tak nen Puithiam hma-ah Pathian ngaihdamna dîlin kan tlu lût thin. Mahse mahnia tawngtaia ngaihdam dîl ringawt chuan heti’anga thinlung taka inchhirna leh inngaihtlawmna hi a awm lo thei a, ho taka tih liam mai mai theih a ni.
4) Kan sual avanga kan lungngaihna-ah te min hnêmtu, min zilhtu leh kawng dik min kawhhmuhtu kan mamawh a, Puithiam hnen atangin chu chu kan dawng. 
5) Pathian hminga ngaihdam ngei kan ni tih nemngheta mal min sawmtu Puithiam hnena Confession kal chu a thlamuan thlak a, kan zâng huai thin. 
6) Confession chu Sakramen a nih angin Pathian khawngaihna leh malsawmna tam zâwk dawngin thlarau nunah pawh chakna thar kan dawng thin. 

Hengte avang hian Confession-a kal hi a hlu bîk a, Kohhran dangte pawhin camping/retreat an neih chuan Confession chiah ni lo mah se ‘counselling’ leh ’testimony sawi’ tih vel a awm loh chuan kim lo tlatin an hria a, an telh ve zêl a nih hi. Katholik mite kan vanneihzia hi hriain Confessiona kal hi ngaihlu lehzual ila, thinlung leh tihtak zeta inbuatsaih thinin i ngai pawimawh deuh deuh ang u. 

No comments:

Post a Comment