Friday, October 24, 2014

RETHEI HNENAH CHANCHINTHA (12.01.2014)

-Vincent Zosangliana

Ka unau duh takte u, Isuan a rawngbawlna chu rawn tanin Isaia thu chu a rawn sawi chhuak ve nghal a. “Rethei te hnena chanchintha hril turin min tir ani” a ti a. Chanchintha chu, Pathian zahngaihna chu mamawhtute tan hmuh theihin a awm ta tihna a ni. Rethei ten an thlakhleh chu a ni. Khawvela kan mamawh ber chu Pathian a ni a, chu chu Isuan min rawn hriattirin lawmna min rawn thlen a, kan kan mamawh chu min rawn phuhruk sak ta a ni. Retheite pawh chu Krista-ah chuan hausa an lo ni ta a.

1. Pi. Indira Gandhi khan Prime Minister hna a chelh dawn khan a thil tumte a puang a, “Retheihna umbo tur” a ti a. President te’n ram hmasawnna tur an duang a; Ram hruaitu ten mipuite thatna tur kawng an ruahman a.

2. United Nation pawhin kum 2001 chhunga an thil tumte an puang a. Khawvel pum mite tan a thlawna rawngbawl sakna a niin, retheite hnenah a thlawna rawngbawl sakna chu a ni. Keini Ringtute hian enge kumin chhunga kan thil tum (Policy) chu ni ve ta ang? Isua chu mahni mimal tan hman i tum ve ang u.

3. Isuan ama khua Nazareth-ah, Judate Synagog-ah khan a rawn kal chhan leh a nihna apuang a: “Lalpa Thlarau chu ka chungah a awm, Retheite hnenah Chanchintha hril tur leh mi tangte hnenah chhuahna thu leh, mitdelte hnenah mitvar lehna sawi turin leh, tihduhdah tuarte chhuahtirna turte, Lalpa Lungawi kum thu sawi turtein min tir a ni” a ti a. He a thil tum a puan hi Puithiam Lal anih anga kum thum rawng a bawl chhung khan tihpuitlin a tum a:

a) Ahmasaberah, Thlarau chuan Thlalerah a hruaia. Khawvela mihringte hlawkna leh nawmnaber tur kawngthumin thlemna a tawk ta a.Khawvel duhamna leh hlawkna atan te, nawmchenna sual kawngah te, Chapona hmanga midangte chunga thuneihna nei turte in.
b) Pahnihnaah chuan Thlarauvin Isua chu Galili-ah a hruai leh a, damlote tidam tur leh pharte tithianghlima, misualte inlamlet tir a, Mithite tinung leh tur leh tihduhdah tuarte chhanchhuak turin.
c) Adawtlehah chuan Thlarau chuan Isau chu Jerusalemah a hruai leh a, inngaitlawma mahni nihna zawng zawng inhlip vek a hmangaihna avanga Kraws-a inhlan turin. Chutah tak chuan Mihringte chunga Pathian lungawi thu chu nghet takin a puang ta a. Chu lungawina chu misualte ngaihdamna leh Pa Pathian nen kan inremlehna chu a ni a. Thlarau hruaina avangin Kraws-a thisen luang avang chuan Judate leh Jentel-te pumkhat kan lo ni ta a. Pathian thiltum Mihringte thendarha awm tawh hnu chu Isua hmangin thihpuitlin a lo ni ta a ni.
4. Anihleh Pathian THU chu keini hmang hian tihfamkim ani ve em le? Pathian thu chu keimahni hmangin tihfamkim ani ve tur ani a; Pathian duhdan leh thil tum chu keimahni hmang hian a langchhuak ve tur a ni. Pathian thil tum chu mi zawng zawng pumkhata siam hi ani a:
a) Zawlnei Nehemia chuan Babulon sala an tan hnuin Judate chu Ezra hmangin dinthar leh an ni tih min hrilh a. Mipuite chu Lalpa dan thu zawma chumi anga nung tur chuan a zirtir a. Pathian mite an nih anga sakhua chu zawmtha turin a hrilh a. Keini pawh hian Katholik rinna chu nunpui ve ang u.
b) Tirhkoh Paulan Korinth mite hnena lehkha a thawnah chuan Kohhran chu Taksa nen a tehkhina. Taksa chu bung hrang hrang inremkhawm a ni a; chutiang chuan Kohhran pawh mize chi hrang hranghnam hrang hrang leh tawng chi hrang hrang hmangte chenkhawmna a ni a, thil pek hrang hrang dawngte chuan chhungkaw pakhat Krista hnenah Kohhran chu kan din a. Kan zingah hian chu inpumkhatna chu i din thar leh ang u.
c) Keini Kristiante hian tihtur pawimawh tak kan nei a, Kohhran hmasawnna atana thawk tur kan ni a. Kohhran chu Pathian mite hi kan ni a, Midangte hmasawnna atana thawk tur kan kan ni a.Biakin khata lawite chu kan intanpui lehzual tur a ni a, retheite chu kan tanpui lehzual tur a ni. Kan zinga damlohna tawkte kan tanpui tur ani a, kan zinga ruihtheihthilin a tihbuaite kan chhanchuak tur a ni a; sual kawnga awm mekte chhanchhuah chu kan mawh a ni a. Kan intanpui dan tur kawngkhat chu chutianga awm mekte chhanchhuak tur chuan tawngtai leh Biakin lama hruai kan tum anga, Bible changte pawh kan chhiarpui thin tur a ni.
5. He Eukaris inthawinaah hian tihtakzetin Chanchintha zirtirna anga chhungkua kan din theihnan i tawngtai ang u. Kan nun pawh chaklo zawk te tan chanchintha lo ni ngei thei se; Mimaltinte nun hi chanchintha nena inmil lo ni se, Katholik rinna Eng leh nghet neitu kan nihna hi kan nun theuhah lang chhuak rawh se. A MEN.

No comments:

Post a Comment